İçindekiler

1. Çevik (Agile) Süreçlerin Ölçeklenmesinde Yaşanan Sorunlar
2. Nexus Çevik (Agile) Çerçevesi Nedir?
3. Nexus’un Temel Prensipleri
4. Nexus Çerçevesinin Ana Bileşenleri
   1. Roller
   2. Aktiviteler
   3. Çıktılar
5. Nexus’un Avantajları ve Dezavantajları
   1. Nexus’un Getirdiği Çözümler
   2. Nexus’un Avantajları
   3. Nexus’un Dezavantajları
   4. Nexus Kullanımı Hangi Durumlarda Önerilir?
6. Sonuç

1 Çevik (Agile) Süreçlerin Ölçeklenmesinde Yaşanan Sorunlar

Agile süreçleri, küçük ve orta ölçekli projelerde genellikle tek bir ekiple kolayca yönetilebilir aşamalar olarak tanımlanmaktadır. Ekip ve proje büyüklüğünün artmasına bağlı olarak koordinasyon, uyum ve iletişim gibi yönetme süreci karmaşık hale gelen süreçler oluşmaktadır. Birden fazla ekibin aynı hedef doğrultusunda çalışmasını sağlama, bağımlılıkları yönetme ve çıktıları hizalama sorunlarını ortaya çıkarmaktadır.

• Bağımlılık Yönetimi Problemleri:
  • Takımlar arası görevlerin birbirine bağımlı olması, işlerin aksamasına neden olmaktadır.
  • Bağımlılıklar sebebiyle ortaya çıkan hata veya gecikmeler, sürecin verimli ilerlemesini engellemektedir.
  • Bağımlılıklar nedeniyle işlerin ertelenmesi, motivasyon sorunlarına yol açmaktadır. [1]
• Entegre Ürün Teslimindeki Zorluklar:
  • Takımların farklı çıktılarının bir araya getirilmesinde yaşanan uyumsuzluklar, entegrasyon sürecini zorlaştırmaktadır.
  • Entegrasyon süreçlerinin karmaşık ve zaman alıcı olması, ürün teslimatını geciktirebilmektedir.
• Takımlar Arası İletişim Eksikliği:
  • Farklı takımların birbirlerinin çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmaması, iletişim eksikliklerine yol açmaktadır.
  • İletişim eksikliğinden kaynaklanan çakışmalar, çifte çalışma ve zaman kaybına sebep olmaktadır.
• Ürün Sahibi Üzerindeki Yük:
  • Birden fazla takımın ihtiyaçlarını karşılamada zorlanma, ürün sahibinin üzerindeki yükü artırmaktadır.
  • Ürünle ilgili kararların alınmasının yavaşlaması, proje ilerlemesini olumsuz etkilemektedir.
  • Değişen müşteri taleplerine göre değişiklik yönetiminin yapılmasında yaşanan zorluklar, ürün geliştirme sürecini zorlaştırmaktadır.
• Kalite Standartlarının Tutarsızlığı:
  • Takımlar arasında kalite kontrol süreçlerinin uyumsuz olması, ürün parçalarının farklı kalite seviyelerinde olmasına neden olmaktadır.
• Süreçlerin Karmaşıklaşması:
  • Takım sayısı arttıkça iş süreçleri daha karmaşık hale gelmektedir. Artan karmaşıklık, hata oranını yükseltmekte ve süreçlerin verimliliğini azaltmaktadır.
• Sprint Hedeflerinin Uyumsuzluğu:
  • Takımların birbirinden bağımsız hedeflere odaklanması ürün gelişiminin dağınık ilerlemesine yol açmaktadır.
• Gecikmiş Geri Bildirim:
  • Takımlar arasında yeterince sık geri bildirim döngüsü olmaması sorunların geç fark edilmesine neden olmaktadır. Gecikmiş geri bildirim, hataların büyümesine ve düzeltmenin zorlaşmasına yol açmaktadır.

Agile süreçlerin ölçeklenmesi, özellikle büyük ve çok takımlı projelerde karşılaşılan sorunlarla birlikte karmaşıklaşır. Yukarıda sıralanan sorunlar, takımların verimli çalışmasını engelleyebilir ve projelerin zamanında teslim edilmesini zorlaştırabilir. Belirtilen zorluklarla başa çıkmak için daha büyük takımların ve projelerin ihtiyaçlarına uygun ölçeklenebilir bir çerçeve gereklidir. Bu aşamada, daha büyük takımların ve projelerin yönetilmesine yönelik çözümler sunan, Agile süreçlerini ölçeklemeye olanak tanıyan çerçeveler öne çıkmaktadır. Alternatif çözümlerden biri de bu yazının konusu olan Nexus Agile Framework’tür.

2 Nexus Çevik (Agile) Çerçevesi Nedir?

Ölçekleme ve birlikte çalışılabilir süreçlerde, senkronizasyonun hedeflenmesini amaç edinerek Scrum metodolojilerinden türetilen Nexus Çevik Çerçeve (Nexus Agile Framework) kavram ve işlemleri geliştirilmiştir. Bağımsız hedefleri olan takımların teslimatları, yönetim problemleri gibi önceki başlıkta ele alınan sorunları iyileştirmeyi hedefleyen çerçeve olarak tanımlanır.

Nexus, büyük ölçekli Scrum projelerinde kullanılmak üzere tasarlanmış ölçeklenebilir bir Agile çerçevesidir. Ken Schwaber tarafından geliştirilmiş olan bu çerçeve, Scrum’un temel prensiplerini ve değerlerini koruyarak, birden fazla takım ile koordinasyonu ve iş birliğini artırmayı amaçlar. Nexus mekanizması, aynı ürün üzerinde çalışan takımlar arası senkronizasyonu hedeflediğinden, yönetilebilir, uygulanabilir ve kendine ait araçların kullanılabilir olması için minimum 3 takım üzerinde uygulanması etkin olarak kabul edilen yöntemdir. Çerçevenin temel ilkelerinden olan büyük ölçekli takımların yönetiminde takım sayısı 9’dan fazla olduğunda mekanizmaların yönetimi zorlaşabileceğinden diğer alternatifler değerlendirilebilir. [1]

Nexus özellikle büyük ve karmaşık projelerde birden fazla Scrum takımının koordinasyonunu sağlamak, takımlar arasındaki bağımlılıkları ve entegrasyon problemlerini en aza indirmek için kullanılır. Scrum’un temel prensiplerine dayalı bir çerçevedir ve birden fazla takımın tek Ürün İş Listesi üzerinden iş birliği yaparak ürünü geliştirmesini sağlar. Bu yapıda, takımlar genellikle aynı sprint süresi içinde çalışarak, ürünün potansiyel olarak kullanıma hazır bir parçasını (increment) ortaya çıkarmakla birlikte çalışan takımlar arası bağımlılıkları en aza indirmeye, takımların kendi kendini yönetebilmesine ve şeffaflığı koruma gibi yaygın ölçekleme sorunlarını çözmeye yardımcı olur. [2]

3 Nexus’un Temel Prensipleri

Nexus, Agile yönteminin bir koludur ve birden fazla Scrum takımının büyük, karmaşık projelerde birlikte çalışmasını sağlamak için geliştirilmiştir. Scrum’a eklemeler yaparak onun ölçeklenebilir hale gelmesini sağlar. Bu çerçeve Scrum çerçevesinin üzerine inşa edilir ve onun prensiplerini genişletir, Scrum bilen takımlar Nexus’u kolaylıkla benimseyebilir.

1. İş Birliği: Takımlar arasında iş birliği, Nexus’un en temel ilkelerinden biridir. Nexus, birden fazla takımın çalışmalarının entegre edilerek ürünün ortaya çıkarılmasını ve her sprint sonunda tek bir “Done” (Tamamlanmış) ve bütünleşik ürün sunulmasını amaçlamaktadır. Takımların hedefi ortak olduğundan, sürekli iletişim kurarak ve birlikte çalışarak sorunları çözmek için bilgi ve deneyimlerini paylaşırlar.

2. Şeffaflık: Takım üyelerinin ve paydaşların, işlerin durumu hakkında açık ve şeffaf olmaları, projenin her seviyesinde, ürün geliştirme sürecinin ve sorunların net bir şekilde görünmesine olanak sağlar. Bu, takım üyelerinin doğru bilgiye sahip olmasını ve hızlı bir şekilde sorunları çözmesini kolaylaştırır.

3.Basitlik: Nexus, karmaşıklığın en aza indirilmesini, gereksiz işlerin ortadan kaldırılmasını ve sadece gerekli olan işlerin yapılmasını hedefler. Bu hedef, Nexus’un daha büyük ve karmaşık projeleri yönetirken uygulanmasını kolaylaştırır.

4. İzleme ve Adaptasyon: Nexus düzenli olarak izleme ve adaptasyon süreçlerini içerir. Projede yer alan takımlar, her sprint’in sonunda, ilerleme durumunu değerlendirir ve gerekirse iyileştirme için aksiyona geçerler. Takımların arasındaki koordinasyonun ve süreçlerin izlenmesi, sürekli iyileştirme için önemlidir.

5. Değer Odaklılık: Nexus, müşteri memnuniyetine odaklanmaya önem verir. Böylece takımları, geliştirmenin her aşamasında değer yaratmaya ve değerli sonuçlar ortaya koymaya yönlendirir.

6. Tüm Takımların Sorumluluğu: Nexus, birden fazla Scrum takımının iş birliği içinde çalıştığı bir ortamda, her takımın ve takım üyelerinin, hem kendi başarısından hem de genel projenin başarısından sorumlu olmasına önem verir. Ortaya çıkan sonuçlardan tüm takım sorumludur ve takımın her üyesi birbirini destekler.

7. Entegrasyon: Nexus, takımların bağımsız çalışmasına rağmen çok iyi entegre olmalarını hedefler. Farklı takımların çabalarının hepsi entegrasyon odaklıdır. Bu durum tüm takımların birbirleriyle uyum içinde çalışmasını gerektirir.

8. Sürekli İyileştirme: Nexus, sürekli iyileştirme ilkesini benimser. Takımlar, her sprint’te, hem kendi süreçlerini hem de takım arası etkileşimleri değerlendirmektedirler. Değerlendirmeler organizasyonun daha verimli çalışmasına ve daha hızlı adapte olmasına katkı sağlamaktadır.

Nexus ilkeleri, büyük ve karmaşık projelerde Scrum takımları arasındaki koordinasyonun sağlanmasını ve projelerin daha verimli şekilde ilerlemesini hedefler. Nexus, Scrum’un temel ilkelerini genişleterek büyük organizasyonlarda aynı prensiplere dayalı çalışmayı mümkün kılar.

4 Nexus Çerçevesinin Ana Bileşenleri

Nexus, Scrum’dan gelen aktiviteler, çıktılar ve rollerin yanı sıra bazı eklemeler içerir.

4.1 Roller

Nexus çerçevesinde, Scrum rollerine ek olarak, ölçeklenmiş bir yapıyı desteklemek için ek görev ve sorumluluklar içeren Nexus Integration Team (Entegrasyon Takımı) tanımlanmıştır.

Nexus rolleri aşağıdaki gibidir:

4.1.1 Product Owner (Ürün Sahibi)

Scrum’da olduğu gibi Nexus’ta da Product Owner, tüm takımlar için tek kişidir ve ürünün yönü ile değerini en üst düzeye çıkarmaktan sorumludur.

Görev ve Sorumluluklar:

• Ürün İş Listesi’nden Sorumluluk: Tüm takımların çalıştığı tek ürün iş listesi’ni yönetir ve önceliklendirir.
• Stratejik Rehberlik: Tüm takımların ürün geliştirme sürecinin doğru yönde ilerlemesini sağlar.
• Bağımlılık Yönetimi: Ürün İş Listesi’ndeki öğeler arasındaki bağımlılıkları azaltmak için çalışır.

Nexus İçindeki Rolü:

• Tüm takımlar arasında uyumu sağlar.
• Nexus çapında tutarlı bir ürün vizyonu oluşturarak, takımların birbirinden bağımsız çalışmasının önüne geçer.

4.1.2 Scrum Master (Çevik Koç)

Scrum Master, Nexus çerçevesinde hem bireysel takımlar hem de genel Nexus çerçevesi için çalışır. Birden fazla Scrum Master bulunabilir, ancak Nexus Integration Team’in bir Scrum Master’ı vardır.

Görev ve Sorumluluklar:

• Çerçevenin Doğru Uygulanması: Nexus’un kurallarının, süreçlerinin ve uygulamalarının doğru bir şekilde uygulanmasını sağlar.
• Engellerin Kaldırılması: Takımlar arasındaki engelleri ve bağımlılıkları ortadan kaldırmak için çalışır.
• Eğitim ve Rehberlik: Takımları Nexus çerçevesine uygun şekilde çalışmaları için eğitir.

Nexus İçindeki Rolü:

• Nexus Integration Team’in Scrum Master’ı, Nexus’un işleyişine liderlik eder ve takımlar arası iş birliğini artırır.

4.1.3 Scrum Teams (Scrum Takımları)

Nexus çerçevesinde 3 ila 9 Scrum takımı bir ürün üzerinde çalışır. Her takım bağımsız çalışabilse de, Nexus kapsamında iş birliği yapmaları gerekir. [1]

Görev ve Sorumluluklar:

• Sprint Çalışmaları: Her takım kendi sprint İş Listesi’ni oluşturur ve sprint hedeflerini yerine getirir.
• Entegrasyon: Çıktılarını Nexus çerçevesinde entegre bir ürün artışına katkıda bulunacak şekilde üretir.
• Koordinasyon: Diğer takımlarla düzenli iletişim kurarak bağımlılıkları yönetir.

Nexus İçindeki Rolü:

• Çıktılarının entegrasyonuna katkıda bulunur.
• Nexus çapındaki hedeflere uyum sağlar.

4.1.4 Nexus Integration Team (Nexus Entegrasyon Takımı)

Nexus’un en belirgin ve yeni rolü olan Nexus Integration Team, birden fazla Scrum takımının çalışmalarını entegre etmekle sorumlu olan üst düzey takım olarak tanımlanır. Bu takım, organizasyonel veya teknik engellerin çözümüne odaklanır. [3]

Üyeler:

• Product Owner: Ürünün genel yönünü belirler ve entegrasyonu destekler.
• Scrum Master: Nexus çapında süreçlerin doğru uygulanmasını sağlar.
• Teknik Uzmanlar: Sahip oldukları teknik bilgiyle entegrasyon sorunlarını çözer.
• Gerekirse Takım Üyeleri: Her takımdan bir veya birden fazla temsilci de bu takıma dahil olabilir.

Görev ve Sorumluluklar:

• Entegrasyonu Sağlamak: Her sprint sonunda tek bir bütünleşik ürün artışı sunulmasını sağlamak.
• Bağımlılıkların Yönetimi: Tüm takımların bağımlılıklarını takip etmek ve çözüm bulmak.
• Teknik Rehberlik: Entegrasyonu kolaylaştırmak için teknik standartlar oluşturmak ve rehberlik sağlamak.
• Koordinasyon: Takımlar arasındaki iş birliğini artırmak ve iletişim hatlarını açık tutmak.

Nexus İçindeki Rolü:

• Takımların entegrasyon çabalarına rehberlik eder.
• Nexus çapındaki aktiviteleri (Nexus Daily Scrum vb.) kolaylaştırır.

Ayrıca Nexus Integration Team aşağıdaki noktalarda görev alır:

• Her sprint’te en az bir Entegre Artışın üretilmesinin sağlanması,
• Ürün kalitesinin korunması,
• Risklerin azaltılması,
• Takımlar arası entegrasyon süreçlerinin yönetilmesi ve kolaylaştırılması,
• Bağımlılıkların en aza indirilmesi,
• Çapraz takım iş birliğinin kolaylaştırılması,
• Teknik zorlukların çözülmesi. [4]

4.1.5 Development Team (Geliştirme Takımı)

• Yazılım geliştirme sürecindeki teknik çalışmaları yürütür.
• Her geliştirici, kendi uzmanlık alanına göre belirli görevleri üstlenerek görev paylaşımı yapabilir.

4.1.6 Nexus Lead (Nexus Lideri)

• Bazı organizasyonlarda bu rol Nexus Integration Team’in lideri olarak benimsenmektedir.
• Nexus lead, Nexus’un tüm süreçlerinin koordine edilmesinden sorumlu olan liderdir.

4.1.7 Rollerin Genel Etkileşimi

Nexus, birden fazla takımın koordinasyon içinde çalışabilmesi için çeşitli rollerin etkileşimini düzenler. Bu rolleri doğru şekilde uygulamak, Nexus’un başarıyla işletilmesinin anahtarıdır. [2]

• Product Owner, tüm takımların aynı hedefe yönelmesini sağlar.
• Scrum Master, süreçlerin doğru çalışmasını denetler ve takımların karşılaştığı engelleri kaldırır.
• Nexus Integration Team, entegrasyonu yönlendirir ve takımlar arası sorunları çözer.
• Scrum Takımları, ürün geliştirme süreçlerinde doğrudan rol oynar ve entegrasyona katkıda bulunur.

4.2 Aktiviteler

Nexus çerçevesinde, Scrum’dan gelen temel aktiviteler ölçeklendirilerek geliştirilmiş ve büyük projelerdeki takımlar arası iş birliğini desteklemek amacıyla optimize edilmiştir. Nexus aktiviteleri, birden fazla takımın aynı hedefe odaklanmasını, entegrasyonu sağlamasını ve şeffaf bir şekilde ilerlemesini hedefler. Nexus’taki aktivitelerin süreleri, Scrum’daki benzer etkinliklerin sürelerine uygun şekilde planlanır. Ancak, Nexus çerçevesi, bazı durumlarda ek zaman sınırları veya süreler de belirleyebilir. Nexus aktiviteleri Şekil 1’de gösterilmiştir.

Şekil 1 Nexus Çerçevesi Aktiviteleri

4.2.1 Nexus Sprint Planning (Nexus Sprint Planlama)

Bu aktivite, her Scrum takımından uygun katılımcıların bir araya gelmesi ve sprint süresince, her scrum takımının diğer takımlarla olan bağımlılıkları göz önünde bulundurularak, ne üzerinde çalışacakları ve nasıl bir iş birliği yapacaklarını belirlemek için düzenlenir.

Amaç:

• Tüm takımların uyum içinde çalışmasını sağlamak.
• Bağımlılıkları ve olası riskleri erken aşamada tespit etmek.

Süreç:

• Hazırlık:
  • Product Owner, Ürün İş Listesi’ndeki maddeleri önceliklendirir.
  • Nexus Integration Team, bağımlılıkların ve entegrasyon ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulmasını sağlar.
• Takımların Katılımı:
  • İlk olarak, tüm takımlar birlikte çalışacakları iş listesi öğelerini belirler.
  • Daha sonra her takım, kendi sprint İş Listesi’ni oluşturur.
• Bağımlılık Yönetimi: Takımlar, diğer takımlarla olan bağımlılıklarını belirler ve nasıl ele alacaklarını planlar.

Çıktı:

• Ortak Sprint hedefi.
• Tüm takımların kendi Sprint İş Listeleri ve entegrasyon planları.

4.2.2 Nexus Daily Scrum (Nexus Günlük Scrum)

Nexus çerçevesinde, takımların birbirleriyle senkronize olmasını sağlamak için günlük olarak düzenlenir.

Amaç:

• Takımlar arası koordinasyonu artırmak.
• Günlük ilerlemeyi ve engelleri değerlendirmek.

Süreç:

• Hazırlık: Her takım kendi günlük Scrum’ını tamamladıktan sonra Nexus Daily Scrum’a katılır.
• Katılım: Takım temsilcileri, entegrasyonla ilgili konuları tartışır. İlerlemeler, bağımlılıklar ve ortaya çıkan engeller değerlendirilir.
• Sonuçlar: Hangi takımların hangi bağımlılıkları çözmesi gerektiği netleşir.

Çıktı: Gelişmiş entegrasyon koordinasyonu ve çözümlenmesi gereken öncelikli engellerin belirlenmesi sağlanır.

4.2.3 Nexus Sprint Review (Nexus Sprint Gözden Geçirme)

Sprint sonunda düzenlenen bu aktivite, birden fazla takımın birlikte ortaya çıkardığı entegre ürün artışını gözden geçirmek için yapılır.

Amaç:

• Ortaya çıkan ürünün paydaşlardan geri bildirim almasını sağlamak.
• Ürünün durumu ve bir sonraki Sprint için yapılacaklar hakkında bilgi toplamak.

Süreç:

• Hazırlık: Entegre ürün artışı, tüm takımların çıktılarının birleştirilmesiyle sunuma hazırlanır.
• Sunum: Tüm takımlar, tek bir entegre artışını paydaşlara sunar.
• Geri Bildirim: Paydaşlar ürünü inceler ve geri bildirim sağlar.

Çıktı: Ürün geliştirme sürecini etkileyebilecek değerli geri bildirimler

4.2.4 Nexus Sprint Retrospective (Nexus Sprint Retrospektifi)

Bu aktivite, sürekli iyileştirme amacıyla düzenlenir ve takımların hem kendi süreçlerini hem de genel Nexus çerçevesini değerlendirmelerine olanak tanır.

Amaç:

• Süreçleri iyileştirmek ve gelecekteki sprint’ler için dersler çıkarmak.
• Nexus çapında entegrasyon ve iş birliğini optimize etmek.

Süreç:

• Takım Bazlı Retrospektifler: Her takım kendi retrospektifini düzenler ve süreçleri değerlendirme altına alır.
• Nexus Çapında Retrospektif: Nexus Integration Team, tüm takımlardan gelen bulguları toplar ve genel retrospektif düzenler.
• İyileştirme Planı: Tespit edilen sorunlar için çözüm yolları geliştirilir.

Çıktı: Hem takım bazında hem de Nexus çapında iyileştirme planları.

4.2.5 Refinement of the Product Backlog (Ürün İş Listesi’nin Geliştirilmesi)

Bu aktivite, Ürün İş Listesi öğelerinin detaylandırılması ve önceliklendirilmesi sürecidir.

Amaç:

• Tüm takımların Sprint’te çalışabilecekleri net, iyi tanımlanmış iş listesi öğelerine sahip olmasını sağlamak.
• Bağımlılıkları önceden tanımlamak ve yönetmek. [5]

Süreç:

• Hazırlık: Product Owner ve takım üyeleri, iş listesi öğelerini birlikte ele alır.
• Detaylandırma: İş Listesi öğeleri boyutlandırılır ve ayrıntılı hale getirilir.
• Bağımlılıkların Belirlenmesi: Takımlar arasındaki bağımlılıklar belirlenir ve önceliklendirilir.

Çıktı: Detaylandırılmış ve önceliklendirilmiş Ürün İş Listesi.

Nexus aktiviteleri, büyük ölçekli Scrum projelerinde koordinasyonu ve entegrasyonu artırarak, takımların bütün olarak daha verimli çalışmasını sağlar. Bu aktiviteler, şeffaflık, iş birliği ve sürekli iyileştirme prensiplerine dayanır ve Nexus çerçevesinin başarıyla uygulanması için kritik öneme sahiptir.

4.3 Çıktılar

Nexus çerçevesinde, Scrum’dan gelen temel çıktılar büyük ölçekli ortamlara uyarlanmış ve genişletilmiştir. Bu çıktılar, takımların birlikte çalışmasını ve tek bir entegre ürün artışı ortaya koymasını destekler.

Nexus’un ana çıktıları ve detaylı açıklamaları aşağıdaki gibidir:

4.3.1 Integrated Increment (Entegre Artış)

Entegre Artış, Nexus’un en önemli çıktısıdır ve sprint sonunda teslim edilen, çalışır durumda olan entegre bir ürünü ifade eder.

Detaylar:

• Tanımı: Tüm takımların geliştirdiği ürün parçalarının birleştirilerek bütünleşik ve çalışır bir ürün artışı haline getirilmesidir.
• Özellikleri:
  • Entegre artışın tamamen çalışır durumda olması gerekir.
  • Product Owner tarafından kabul edilebilir kaliteye ulaşmış olmalıdır.
  • Paydaşların incelemesine ve geri bildirimine hazır olmalıdır.

Önemi:

• Tüm takımların çalışmasının ortak hedef doğrultusunda yönlendirilmesini sağlar.
• Paydaşların düzenli geri bildirim sağlayabilmesi için net çıktı oluşturur.

4.3.2 Nexus Sprint Backlog (Nexus Sprint İş Listesi)

Nexus düzeyinde oluşturulan bu çıktı, tüm takımların bağımlılıklarını ve entegrasyon gereksinimlerini içeren iş listesidir.

Detaylar:

• Tanımı: Birden fazla takımın Sprint sırasında ele alması gereken bağımlılıkları ve entegrasyonla ilgili işleri kapsar.
• İçeriği:
  • Nexus Integration Team’in odaklanması gereken işler.
  • Takımlar arası koordinasyonu gerektiren görevler.
  • Sprint hedefinin gerçekleştirilmesi için ortak eylem planları.

Önemi:

• Sprint süresince entegrasyon ve koordinasyonu kolaylaştırır.
• Nexus çapındaki ilerlemenin şeffaflığını artırır.

4.3.3 Product Backlog (Ürün İş Listesi)

Nexus çerçevesinde Ürün İş Listesi, tüm takımlar için ortak iş listesidir ve tüm takımlar bu listeye dayalı olarak çalışır.

Detaylar:

• Tanımı: Ürünün geliştirilmesi için gereken tüm öğeleri ve gereksinimleri içeren listedir.
• Özellikler:
  • Tek bir Ürün İş Listesi vardır ve tüm takımlar bu listeye erişebilir.
  • Öğeler önceliklidir ve sürekli olarak rafine edilir.
• Bağımlılık Yönetimi: İş Listesi öğeleri arasındaki bağımlılıklar, Product Owner ve Nexus Integration Team tarafından yönetilir.

Önemi:

• Tüm takımların aynı ürün hedeflerine yönelmesini sağlar.
• Geliştirme sürecindeki şeffaflığı artırır.

4.3.4 Individual Sprint Backlogs (Bireysel Sprint İş Listeleri)

Her takım, kendi Sprint İş Listesi’ni oluşturur ve Nexus düzeyindeki hedeflere katkıda bulunur.

Detaylar:

• Tanımı:
  • Her takımın kendi Sprint hedefini gerçekleştirmek için planladığı işlerin listesidir.
• İçeriği:
  • Ürün İş Listesi’nden seçilen öğeler.
  • Sprint süresince gerçekleştirilecek takım içi görevler.
• Koordinasyon: Sprint İş Listeleri, Nexus Sprint İş Listesi ile uyumlu olmalıdır.

Önemi:

• Her takımın bağımsız çalışmasını desteklerken, genel hedeflere katkıda bulunmalarını sağlar.
• Takımların odağını korumalarına yardımcı olur.

4.3.5 Definition of Done (Tamamlanma Tanımı)

Nexus kapsamında, tüm takımlar için geçerli olan ortak bir Definition of Done tanımı oluşturulur.

Detaylar:

• Tanımı: Bir ürün artışının tamamlanmış kabul edilebilmesi için yerine getirilmesi gereken kriterlerdir.
• Özellikler:
  • Nexus düzeyinde ortak tamamlanma tanımı vardır.
  • Tüm takımlar bu tanıma uygun ürün artışları oluşturmalıdır.
  • Teknik standartlar, entegrasyon gereksinimleri ve kalite kontrollerini içerir.

Önemi:

• Tüm takımların aynı kalite standartlarına uymasını sağlar.
• Entegre ürün artışının tutarlı ve çalışır durumda olmasını garanti eder.

4.3.6 Transparency Artifacts (Şeffaflık Çıktıları)

Nexus, takımların ilerlemesini ve sorunlarını şeffaf şekilde izleyebilmek için çeşitli görselleştirme araçları ve çıktılar üretir.

Detaylar:

• Progress Tracking (İlerleme Takibi): Takımların ve Nexus’un genel hedeflere doğru ilerlemesini izlemek için metrikler kullanılır.
• Bağımlılık Haritaları: Takımlar arasındaki bağımlılıkların görselleştirilmesi için bağımlılık haritaları kullanılır.
• Entegrasyon Sorunları Raporu: Sprint boyunca ortaya çıkan entegrasyon sorunlarının listesi, entegrasyon sorunları raporunu oluşturur.

Önemi:

• Şeffaflık ve izlenebilirlik sağlar.
• Sorunların erken tespit edilmesine olanak tanır.

Nexus’un çıktıları, birden fazla takımın birlikte etkili şekilde çalışmasını sağlamak için yapılandırılmıştır. Bu çıktılar, şeffaflık, koordinasyon ve entegrasyonun sağlanması açısından kritik rol oynar ve Nexus’un temel başarısını destekler.

5 Nexus’un Avantajları ve Dezavantajları

5.1 Nexus’un Getirdiği Çözümler

1. Bağımlılık Yönetimi İçin Çözüm:
   • Nexus Integration Team (Entegrasyon Takımı) bağımlılıkların erken tespit edilmesini ve yönetilmesini sağlar.
2. Entegre Ürün Teslimi İçin Çözüm:
   • Integrated Increment (Entegre Artış), Sprint boyunca sürekli entegrasyon yapılmasını teşvik ederek entegrasyon sorunlarını ortadan kaldırır.
3. Takımlar Arası İletişim İçin Çözüm:
   • Nexus Daily Scrum gibi aktiviteler takımların senkronize olmasını sağlar.
   • Tüm takımlar arasında şeffaflığı artıran bir yapı oluşturur.
4. Ürün Sahibi Üzerindeki Yük İçin Çözüm:
   • Nexus Sprint İş Listesi, işlerin önceliklendirilmesini ve yönetilmesini kolaylaştırır.
   • Takımların koordineli şekilde çalışmasını sağlar.
5. Kalite Sorunları İçin Çözüm:
   • Nexus, süreçleri basitleştiren ve takımları koordine eden açık bir yapı sunar.
   • Nexus Integration Team, süreç karmaşıklığını yönetmek için rehberlik eder.
6. Sprint Hedeflerinin Uyumsuzluğu İçin Çözüm:
   • Nexus Sprint Planning, tüm takımların aynı hedefe odaklanmasını sağlar.
   • Tek ürün iş listesi üzerinden çalışarak uyumu artırır.
7. Gecikmiş Geri Bildirim İçin Çözüm:
   • Sürekli entegrasyon ve sık geri bildirim döngüleri sayesinde sorunlar erken tespit edilir.
   • Daha hızlı ve etkili geri bildirim mekanizmaları oluşturulur.

5.2 Nexus’un Avantajları

Nexus’un öne çıkan ana avantajları şu şekilde sıralanabilir:

1. Takımlar Arası Senkronizasyon:
   • Çözüm: Nexus birden fazla Scrum takımının aynı ürün üzerinde çalışırken aralarındaki senkronizasyonu sağlamak için “Nexus Sprint” ve “Nexus Integration Team” gibi yapılar sunmaktadır. Bu yapılar, takımlar arası uyumu kolaylaştırır.
   • Metodoloji: Her Sprint’te takımlar, birlikte planlama yapmaktadır ve düzenli toplantılar ile entegrasyon sağlanmaktadır. Ayrıca, her takımın ilerlemesini şeffaf şekilde görmesini sağlayan araçlar ve süreçler de kullanılır.
   • Sonuç: Nexus, bağımlılıkları ve iletişim kopukluklarını azaltarak üretkenliği artırır.
2. Ürün Kalitesinin Artması:
   • Çözüm: Nexus, aynı hedef doğrultusunda çalışan farklı takımların kaliteli bir ürün ortaya koymalarını sağlamak için sürekli entegrasyon ve test süreçlerini sunar.
   • Metodoloji: Her takım, geliştirmekte olduğu ürün parçalarını düzenli olarak diğer takımlarla entegre etme ve test etme sorumluluğuna sahiptir. Nexus Integraton Team’in sorumluluğu ise entegrasyonu ve takımlar arasındaki bağımlılıkları yönetir.
   • Sonuç: Sürekli entegrasyon sayesinde birleştirilmiş ürün kalitesi artmaktadır ve son kullanıcıya hem daha kaliteli hem de daha güvenilir ürün sunulur.
3. Kolay Uyum:
   • Çözüm: Nexus, Scrum’ın temel ilkelerine dayanmaktadır bu da takımların yeni metodolojiyi benimsemesini kolaylaştırır.
   • Metodoloji: Organizasyonda Nexus’a geçmeden önce mevcut Scrum süreçleri kullanılarak temeller atanır ve ardından Nexus’un ölçeklenebilir bileşenlerini organizasyona entegre edilir. Entegrasyon sürecinde genellikle bir rehber (Nexus Guide) desteği alınır.
   • Sonuç: Nexus, Scrum bilen takımlar için kolay öğrenme ve uygulama süreci sunar, bu sayede takımlar işe ve takıma hızlıca uyum sağlar.
4. Gelişmiş Takım İşbirliği
   • Çözüm: Nexus, takımlar arası iş birliğini kolaylaştırmak için belirli roller, etkinlikler ve eserler sunar.
   • Metodoloji: Nexus Entegrasyon Takımı (Nexus Integration Team - NIT): Özel bir takım, tüm Scrum takımlarının çalışmalarını tutarlı ürün artışına entegre etmesini sağlar. Takımlar arası düzenli iletişim, yanlış anlaşılmaları ve çatışmaları en aza indirir.
   • Sonuç: Teslimatların sorunsuz şekilde entegre edilmesini sağlar ve silolanmış takım davranışlarından kaçınır.
5. Paylaşılan Ürün İş Listesi
   • Çözüm: Tüm takımlar tarafından iş birliği içinde yönetilen tek Ürün İş Listesi.
   • Metodoloji: Ürün Sahibi, tüm takımlar için iş listesi öğelerini önceliklendirir. Takımlar, öğeleri eyleme dönüştürülebilir görevlere ayırmak ve rafine etmek için iş birliği yapar.
   • Sonuç: Önceliklerde uyumu sağlar ve çabanın tekrarlanmasını önler.
6. Entegre Artış
   • Çözüm: Her Sprint’in sonunda tek, entegre ve potansiyel olarak sevk edilebilir ürün artışı sunmaya odaklanır.
   • Metodoloji: Takımlar, otomatik araçlar (örneğin, Sürekli Entegrasyon / Sürekli Dağıtım (Continuous Integration - CI / Continuous Deployment - CD) hatları) kullanarak çalışmalarını sürekli olarak entegre eder. Düzenli Nexus Sprint İncelemesi, entegre artışı değerlendirir.
   • Sonuç: Tüm takımlardan gelen katkıları yansıtan yüksek kaliteli ürün artışını sağlar.
7. Nexus Etkinlikleri
   • Çözüm: Ek etkinlikler, koordinasyonu iyileştirmek için standart Scrum etkinliklerini tamamlar.
   • Metodoloji: Nexus Sprint Planlama: Takımları paylaşılan hedefler etrafında hizalar ve bağımlılıkları netleştirir. Nexus Günlük Scrum: Takımlar arası engelleri çözmek için bir koordinasyon toplantısı. Nexus Sprint Retrospektifi: Takım iş birliğini değerlendirir ve iyileştirme alanlarını belirler.
   • Sonuç: Şeffaflığı, paylaşılan hesap verebilirliği ve sürekli iyileştirmeyi teşvik eder.
8. Bağımlılık Yönetimi
   • Çözüm: Takımlar arası bağımlılıkları belirleme, yönetme ve çözme.
   • Metodoloji: Bağımlılık panoları veya görsel izleme yöntemleri gibi araçlar, takımlar arası bağımlılıkları vurgular. Takımlar, Nexus Sprint Planlama ve günlük koordinasyon sırasında bağımlılıkları ele alır.
   • Sonuç: Takımlar arası bağımlılıklardan kaynaklanan gecikmeleri azaltır.
9. Ölçeklenebilirlik
   • Çözüm: Nexus, Scrum’ın birden fazla takımı içeren büyük ve karmaşık projelere ölçeklenmesini sağlar.
   • Metodoloji: Uygulamalarını ölçeklendirirken Scrum’ın özünü korur. Gerektiğinde daha fazla takım ekleyerek artımlı ölçeklendirmeye izin verir.
   • Sonuç: Çeviklikten ödün vermeden ölçekte değer sunar.
10. Şeffaflık ve Denetleme
    • Çözüm: Projenin tüm seviyelerinde şeffaflığı sağlamak için mekanizmalar sağlar.
    • Metodoloji: Paylaşılan hedeflerin, teslimatların ve süreçlerin sık sık gözden geçirilmesi. Takımlar arasında odaklanmayı sürdürmek için Nexus Sprint Hedefi kullanılması.
    • Sonuç: İlerleme, riskler ve dikkat gerektiren alanlar hakkında daha fazla görünürlük.

5.3 Nexus’un Dezavantajları

Nexus çerçevesi, birden fazla Scrum takımıyla büyük ölçekli projeleri yönetmek için etkili bir yöntem sunar. Ancak, her yöntemde olduğu gibi Nexus’un da dezavantajları ve zorlukları vardır.

Nexus’un dezavantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1. Karmaşıklık Artışı: Takımlar arası bağımlılıkları ve koordinasyonu yönetmek zordur, iletişim sorunlarına yol açabilir.
2. Entegrasyon Zorlukları: Ürün parçalarının teknik olarak entegre edilmesi ve kalite standartlarının sağlanması zaman alabilir.
3. Fazla Süreç Yükü: Ek toplantılar ve dokümantasyon takımların iş yükünü artırabilir.
4. Çerçeveye Uyum Zorluğu: Nexus’a geçiş, kültürel uyum, eğitim ve değişim yönetimi gerektirir.
5. Tek Product Owner’a Bağımlılık: Fazla takım ile çalışmak, Product Owner için iş yükü ve önceliklendirme sorunları yaratabilir.
6. Ölçeklendirme Sınırları: En fazla 9 takıma kadar uygundur; daha büyük projelerde yetersiz kalabilir.
7. Bağımsız Takımlarda Verimsizlik: Yoğun koordinasyon gereksiz süreç yüküne dönüşebilir.
8. Teknoloji Gereksinimleri: Güçlü bir altyapı ve otomasyon olmadan entegrasyon zorlaşır.

Bu dezavantajlar, Nexus’un doğru koşullarda ve uygun takım yapılarında kullanılmasının önemini gösterir.

5.4 Nexus Kullanımı Hangi Durumlarda Önerilir?

Nexus’un aşağıdaki durumlarda kullanılması önerilir:

• Büyük ölçekli projelerde, birden fazla Scrum takımının aynı ürün üzerinde çalışması gerektiğinde.
• Karmaşık bağımlılıkların bulunduğu projelerde.
• Çeşitli takımlar arasında daha iyi koordinasyon ve iş birliğine ihtiyaç duyulduğunda.

6 Sonuç

Nexus, Scrum’un ölçeklenmiş versiyonu olarak, büyük ve karmaşık projelerde takımlar arasındaki entegrasyonu ve uyumu sağlamaya yönelik güçlü bir araçtır. Çerçevenin başarısı, takımların Scrum değerlerine bağlı kalmasına ve Nexus’un süreçlerini doğru şekilde uygulamasına dayanır. Eğer organizasyonunuz büyüyen bir Agile yapıyı desteklemek istiyorsa, Nexus doğru tercih olabilir.

Sonuç olarak, Nexus, bireysel takımlar ile büyük ölçekli proje hedefleri arasındaki boşluğu kapatarak, Agile uygulamalarını ölçeklendirmek için güçlü ve yapılandırılmış bir yaklaşım sunmaktadır. Sürekli iyileştirme, şeffaflık ve iş birliğini vurgulamayı, metodolojinin ana bileşenleri olarak varsayan Nexus Çevik Çerçeve, takımların birlikte çalışma ve çabalarını senkronize etme biçimlerini geliştirmek üzere çalışmalarına yön vermektedir. Ürün hedefine odaklanma ve takımlar arası hesap verebilirliği teşvik ederek izlenebilirlik mottosunu doğrulayan temel ilkeleri, kuruluşların müşterilere değer sağlamaya odaklanmaya devam ederken büyük ölçekli ürün geliştirmenin karmaşıklıklarında yol alabilmelerini sağlar.

Çerçevenin tanımlanmış rolleri, faaliyetleri ve çıktıları, iletişim boşlukları, uyum sorunları ve birden fazla takımda verimsizlikler gibi ölçeklendirme zorluklarını yönetmek için net bir yol oluşturur. Ancak, Nexus, iyileştirilmiş uyum ve daha hızlı teslimat gibi önemli avantajlar sunarken, kuruluşlar özellikle daha küçük ölçekli uygulamalardan geçiş yaparken veya çerçeveyi farklı seviyelerde Agile olgunluğuna sahip takımlarda benimserken tutarlılığı ve katılımı sürdürmede zorluklarla karşılaşabilir.

Bu zorluklara rağmen Nexus, Agile çabalarını ölçeklendirmeye hazır kuruluşlar için değerli bir yöntemdir. Başarılı bir benimseme, ilkelerinin ve bileşenlerinin derin şekilde anlaşılmasına ve tutarlı bir şekilde uygulanmasına dayanır. Nexus, birçok ölçekleme sorununu çözmeye yardımcı olsa da tek bir çözüm olarak yeterli olmayabilir. Takımlar, kendi benzersiz kültürleri ve ihtiyaçlarına göre ek stratejilerle uyum sağlamalı veya bu stratejileri tamamlamalıdır. Bununla birlikte, Agile’ı ölçekte benimsemeye kararlı kuruluşlar için Nexus, ölçekleme süreci boyunca iş birliğini teşvik etmek, üretkenliği artırmak ve Agile’ın temel değerlerini korumak için ikna edici bir çerçeve sağlar.

Katkı Veren

Yazımızın teknik gözden geçirmesi için Şali Yıldırım’a, editör desteği için ise Kübra Ertürk’e teşekkür ederiz.

Kaynaklar

[1] Kamil Imański, “5 Agile Scaling Frameworks Compared: Which One Should You Use?,” [Çevrimiçi]. Erişim Adresi: https://www.toptal.com/project-managers/agile/agile-scaling-frameworks-compared. [Erişim Zamanı: Şubat, 20, 2025].

[2] K. Schwaber, D. Dame, R. Hundhausen, P. Kong, R. Maher, S. Porter, et al., “The Nexus™ Guide,” [Çevrimiçi]. Erişim Adresi: https://www.scrum.org/resources/nexus-guide. [Erişim Zamanı: Şubat, 20, 2025].

[3] Nexus™, “Cross-Team Refinment in Nexus,” [Çevrimiçi]. Erişim Adresi: https://www.scrum.org/resources/cross-team-refinement-nexus. [Erişim Zamanı: Şubat, 20, 2025].

[4] Jerónimo Palacios, “9 keys to understand the Nexus Integration Team,” [Çevrimiçi]. Erişim Adresi: https://www.scrum.org/resources/blog/9-keys-understand-nexus-integration-team. [Erişim Zamanı: Şubat, 20, 2025].

[5] Nexus™, “Scaled Professional Scrum with Nexus Practices,” [Çevrimiçi]. Erişim Adresi: https://www.scrum.org/scaled-professional-scrum-nexus-practices#h.organizingwork. [Erişim Zamanı: Şubat, 20, 2025].